हन्स व नळराजा

न सोडी हा ऩळ भूमि पाळ माते...।
असे जाणोनी हन्स वदे त्याते....।।
हन्स हिन्सा नच घडो तुझ्या हाते..।
सोड राया जाईन स्वस्थळाते...।। 1।।

जाग जागी आहेत वीर कोटी..।
भले झुन्जारही शक्ति जया मोठी....।।
तया माराया धैर्य धरी पोटी..।
पाखरू हे मारणे बुद्धि खोटी....।।2।।.।

वधुनि माझी हे कनक रूप काया..।
कटक मुकुटादिक भूषणे कराया..।.
कशी आशा उपजली तुला राया..।
काय नाही तूजला दया माया...।।3।।

म्हातारी उडता न येचि तिजला, माता मदिया अशी।।
कान्ता काय वदू नव प्रसवती, साता दिसाची तशी ।।
पाता त्या उभयास मी मज विधी घातास योजितसे..।।
हातासाजी न्रुपा तुझ्या गवसलो. आता करावे कसे....।।4।।

सदय ह्रदय याचे भूप हा ताप हारी,।।
म्हणुनी परिसता मी होय येथे विहारी..।।
मजही वध कराया पातकी पातला जो..।.।
वरूनि पति असा ही भूमि कैसी न लाजो..।।5।।

येणे परी परिसता अती दीन वाचा..।।
हेलावला नळ पयोधि दया रसाचा.।।
सोडी म्हणे, विहर जा अथवा फिराया..।।
राहे यथा निज मनोरथ हन्स राया..।।6।।

सुटुनि खग पळाला, बैसला शाल शाखे..।
क्षणभरि निज देही मुक्ति विश्रान्ति चाखे..।।
स्वजन तव तयाचे भोवताली मिळाले...।
कवळिती निज बन्धु बाष्प बिन्दु गळाले...।।7।।

निसावा घे काही, उडुनि लवलाही परतला...।
न्रुपाळाच्या स्कन्धि बसुनि मणिबन्धि उतरला...।।
म्हणे हन्स, क्षोणी पतिस तुज कोणी सम नसे...।
दयेचा हा ठेवा तुज जवळी देवा वसतसे...।।8।।

ऐक राया तू थोर दया सिन्धु..।..
नीति सागरही तूचि दीन बन्धु..।।
निखन्दोनी बोलिलो नको निन्दु....।।
तुझे ऐसे उपकार जया वन्दु....।।9।।

हन्स मिळणे हे कठिण मयी लोकी...।
सोनियाचा तो नवल हे विलोकी..।।
तशा मजलाही सोडिले तुवा की..।
तुझा ऐसा उपकार मी न झाकी...।।10।।

किति रावे असतील तुझ्या धामी...।
किति कोकिळ ही सारिका तसा मी..।।
चित्त लागियले तूझिया लगामी...।।
न्रुपा योजी मज आपुलिया धामी...।।11।.

हे पाखरू मजसी येईल काय कामा...।
ऐसे न्रुपा न वद पूरित लोक कामा..।।
मोले उणे व्यजन ते धरिता पुढारी...।
छाया करी तपन दीप्तिस ही निवारी......

(कवी माहीत नाही)