शिव छत्रपतीची कीर्ती

शिव छत्रपतीची कीर्ती । गाऊ दिनराती ।
येईल मग स्फूर्ती । जाई भयभीति सारी विलयाला ! ॥
बाळपणीं झेंडा उभा केला । स्वराज्याचा पाया घातला ।
मावळा जमविला । धन्य जगिं झाला ! ! ॥ध्रु०॥
चौक १
एके दिशीं शहाजी शिवबाला । बोलला, "चल बाळा । जाऊ दरबाराला ॥
जाऊ चल बादशाच्या भेटीला । थाटमाट मोठा बघ बाळा ! ।
बघुन होईल थंड तुझा डोळा । म्हणून ठरविला । बेत या वेळा" ॥
"चला, बाबा !" बाळ बोलला । पोशाख केला । गेला दरबाराला ।
पाहिला बादशहाचा मोठा दरबार । बसले होते कैक अमीर सरदार ।
शाहाचा होता मोठा परिवार ! ॥ हत्तींच्या सोंडांनी भले । कारंजे केले ।
तुषार उडविले । इंद्रधनुष्यांनीं कमान जिथं केली ! ।
अशी शोभा जिथं रंगली । आस भंगली । तिथंच, बघा आली ।
शिउला ओकारी !! ॥ सोन्याच्या फुलांचा सडा । कुबरे जिथं खडा ।
वाद्य झडझडा । झडति जिथं रंग आला नाचाला । जिथं प्राणीमात्र रंगला ।
तिथं शिवबाला कसा वीट आला । ठावं कोणाला !! ॥ तंव शहाजी बोले शहाला ।
"शिवबाळ आला । आपल्या भेटीला । कर रे बाळा ! कुर्निसात मानाचा । हा घ्यावा मुजरा
चाल
पोराचा । बंदा हुकमाचा । मुलगा हा आमुचा" ॥
शिवबाळ बोलला बापाला । "नमावं देवाला ।
नमावं तुम्हांला । नमणार नाहीं कधीं पण याला ।
अपमान झाला । राग मज आला ! ॥
हा ’बंदा’ नाहीं शाहाचा । बंदा रामाचा ।
पठया मानाचा । नमणार मान नाहीं कधीं याला ॥
राहवेना बाबा ! हो मला । जातो मी घरा । आतां या वेळा " ! ॥
चाल
असं म्हणून दरबारात्नंा बाळ थेट चालला ! ॥
जसा छावा सिंहाचा नाहीं ठाव भीतिला ! ॥
रस्त्यानं त्याअ वेळेला । एक ब्राह्मण नेई गाईला ।
तिचं वासरुं होतं पाठीला । येक खाटिक सुरा घेऊन मागं लागला ॥
’जब करतो गाय’ बोलला । पाणी गाईच्या हो डोळ्याला ।
झाली कावरीबावरी त्या वेळा । हंबरडा फोडूं लागली, लागली कांपायाला !! ॥
हजारों लोक बाजूला । पर बघा कोण पुढं आला ? । शिवबाळ वेगानं आला ।
अन् खाटकाचा हात उडविला । सारा लोक थक्क जाहला ! ।
कुजबुजती एकमेकाला । "आतां काय होईल ठाव देवा ! कोणाला" !! ।
शिवबाळ घरीं परतला । पर् त्याचा निर्धार झाला ।
"हिंदवीराज्य" करण्याचा हिय्या घेतला !! ॥१॥